ZA NAMI 9. ZAKOPIAŃSKI FESTIWAL LITERACKI
W dniach 5 – 7 lipca 2024 r. w Zakopanem odbył się 9. Zakopiański Festiwal Literacki pod hasłem „Nasz Alfabet”. Na bogaty program wydarzenia złożyły się spotkania autorskie z czołowymi polskimi pisarzami i artystami oraz promocje książek, a także koncert, wystawa, warsztaty dla dzieci i młodzieży. Towarzyszyły im Targi Książki „Pod Tatry tylko z Książką”. Natomiast kulminacyjnym punktem było wręczenie Nagrody Literackiej Zakopanego, która w tym roku trafiła do autorów książki „Tatrzańskie opowieści” – Mateusza Waligóry i Dariusza Jaronia.
W ciągu intensywnych trzech dni Festiwalu publiczność miała okazję uczestniczyć w spotkaniach, podczas których swoją twórczość prezentowali m.in.: Małgorzata Majewska, Magdalena Grzebałkowska, Natalia Budzyńska, Tomasz Jastrun, Andrzej Franaszek, Małgorzata Lebda, Bianka Rolando, Wit Szostak.
Znane nazwiska i ciekawa oferta programowa Festiwalu jak co roku pokazały, że wydarzenie to skutecznie nawiązuje do bogatej tradycji literackiej Zakopanego. W trakcie festiwalu można było obejrzeć wystawę ilustracji do książki „Matsuri” autorstwa Ka Mochi. Nowością podczas tegorocznej edycji były Spotkania pt. „Książka i kawa” - poranne, bardzo interesujące i zaskakujące zarazem rozmowy o książkach i nowościach wydawniczych.
Nie zabrakło także regionalnego akcentu, czyli spotkania „Na tatrzańskim szlaku literatury”, podczas którego zaprezentowane zostały dwie książki nominowane do Nagrody Literackiej Zakopanego: Wojciech Gąsienica-Byrcyn za publikację „Polowactwo, czyli Myślistwo Tatrzańskie”, Mateusz Waligóra, Dariusz Jaroń za „Tatrzańskie Opowieści” oraz publikacje zakwalifikowane do wyróżnienia za walory edytorsko-artystyczne: Jan Krzeptowski-Sabała, Władysław Bętkowski „Dzikie Tatry. Poznaj prawdziwe oblicze tatrzańskiej przyrody”, ks. Zbigniew Pytel, „Pejzaże Tatrzańskie. Zima”,
Podczas drugiego festiwalowego dnia rozstrzygnięto 53. Ogólnopolski Konkurs Literacki im. Tadeusza Staicha o tematyce górskiej w dwóch kategoriach: wierszy pisanych gwarą gdzie pierwszą nagrodę otrzymała Wanda Łomnicka - Dulak z Piwnicznej Zdrój oraz wierszy pisanych językiem literackim gdzie pierwsze miejsce zajął Mirosław Kowalski z Mysłowic.
Festiwalową publiczność zaprosiliśmy także na muzyczne wydarzenie – koncert piosenki autorskiej „Pod Słońce”, na którym wystąpiła Basia Stępniak Wilk, który uświetnił przyznanie Nagrody Literackiej Zakopanego i zakończył 9. Zakopiański Festiwal Literacki.
Trzy intensywne festiwalowe dni
Burmistrz Miasta Zakopane Łukasz Filipowicz zainaugurował 9. Zakopiański Festiwal Literacki, w tym roku odbywający się pod hasłem "Nasz alfabet". W sposób szczególny dziękował dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej Bożenie Gąsienicy, organizatorom i wystawcom, dzięki którym Festiwal rozwija się i trwa. Wspomniał też o wspaniałym miejscu, jakim jest Mediateka w Stacji Kultura Zakopane, która w swoich progach gości zakopiański festiwal.
Pierwszy dzień upłynął pod znakiem spotkań autorskich z kobietami i tematyce poruszającej wątek feministyczny również w kontekście artystek tworzących w Zakopanem oraz problemów społecznych dotykające również kobiet. Część spotkań festiwalowych odbywała się poza Mediateką w zakopiańskich instytucjach kultury. Tak też było pierwszego dnia. Gościło nas Muzeum im. Kornela Makuszyńskiego, Filia Muzeum Tatrzańskiego oraz Muzeum Jana Kasprowicza na Harendzie.
Drugi dzień Zakopiańskiego Festiwalu Literackiego rozpoczął się od porannych, bardzo interesujących i zaskakujących zarazem rozmów o książkach i nowościach wydawniczych. W samo południe zaprosiliśmy na spacer literacki po pełnym wspomnień, zabytkowym domu poety, fraszkopisarza, satyryka — Jana Sztaudyngera. Poznaliśmy Laureatów 53. Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego im. Tadeusza Staicha o tematyce górskiej. Tomasz Jastrun — poeta, prozaik, eseista, dziennikarz, wspaniały człowiek i przyjaciel oraz jego twórczość stali się fabułą spotkania, podczas którego posłuchaliśmy opowieści o najważniejszych tematach, które porusza: miłości, przemijaniu, czułości czy ojcostwie. Wspaniała podróż przez psychikę, duszę i ludzką egzystencję. Dzieci, młodzież i rodziców pochłonęła rozmowa z Edytą Jungowską — aktorką, artystką i pisarką książek dla dzieci. Podczas dwuczęściowych warsztatów dla lubiących tworzenie i aktywności manualne czekały warsztaty z origami. Spotkania autorskie zamknęła rozmowa o Czesławie Miłoszu z Andrzejem Franaszkiem, biografem zdobywcy Literackiej Nagrody Nobla. O procesie powstawania książki, o tym, o czym warto pisać, o pokazywaniu prawdy i równowagi w pokazywaniu czyjegoś życia i jego osobowości. Epilogiem drugiego dnia z literaturą była prezentacja książek nominowanych do Nagrody Literackiej Zakopanego w dwóch kategoriach.
Trzeci ostatni dzień festiwalu dał nam możliwość porozmawiania o mocy literatury i słowa. Program wydarzenia umożliwił nam spotkanie z Małgosią Lebdą, z którą porozmawialiśmy o stracie, odchodzeniu, byciu z kimś w tym trudnym czasie i o tym, czy wszyscy jesteśmy w stanie się z tym zmierzyć, rezygnując z siebie. Tematy te porusza właśnie książka Lebdy “Łakome”. O godz. 14.30 odbyło się spotkanie autorskie z Bianką Rolando, autorki książki “Nasze Zakopane. Artyści tworzący w cieniu Tatr”. Publiczność z zaciekawieniem wysłuchała odpowiedzi na pytania o proces pisania książek o sztuce, których bohaterami są artyści tworzący w mimo przewrotnego tytułu, blasku Tatr. Półtora godziny później kameralne wnętrze Mediateki stało się miejscem rozmowy z filozofem, pisarzem i współzałożycielem Instytutu Myśli Józefa Tichnera - Witem Szostakiem wokół książki “Rumowiska”. Autor opowiedział o mieszaniu się eseju z opowieściami narratorów i filozoficznych dysput. Publikacja momentami łapie melancholią, zaczepia metafora, daje do myślenia. To opowieść o życiu, o pisaniu, o powieści, języku oraz oczywiście i nade wszystko o człowieku.
Nagroda Literacka Zakopanego
Laureata Literackiej Nagrody Zakopanego poznaliśmy podczas niedzielnej uroczystej gali. Uhonorowano nią książkę „Tatrzańskie opowieści” (Wydawnictwo SQN) autorstwa Mateusza Waligóry i Dariusza Jaronia. Nagrodę przyznaną przez kapitułę pod przewodnictwem Anny Janko wręczyła wiceburmistrz Iwona Grzebyk – Dulak. Wyróżnienie dla książki o wybitnych walorach edytorsko-artystycznych trafiło do ks. Zbigniewa Pytel za publikację „Pejzaże Tatrzańskie. Zima ”. Nagrodę publiczności otrzymała ponownie, tak jak w przypadku nagrody głównej książka Mateusza Waligóry i Dariusza Jaronia, „Tatrzańskie Opowieści”.
Do zobaczenia za rok!
Organizatorzy: Miasto Zakopane, Miejska Biblioteka Publiczna im. Stefana Żeromskiego w Zakopanem, Zakopiańskie Centrum Kultury.
Partnerzy: Harenda - Muzeum Jana Kasprowicza, Muzeum Kornela Makuszyńskiego – Filia Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem, zabytkowy dom Jana Sztaudyngera.
