Czerwony Dwór – historyczne miejsce w zabytkowej willi przy ul. Kasprusie 27, powraca na kulturalną mapę Zakopanego w zupełnie nowej odsłonie, jako Centrum Kultury Rodzimej. Ta piękna, starannie odnowiona willa z 1902 roku, w której mieszkali i bywali Artur Rubinstein, Karol Szymanowski, Stanisław Witkiewicz, Witkacy, Helena Modrzejewska czy Stefan Żeromski, odegrała znaczącą rolę w historii Polski i Zakopanego. Zapraszając tutaj mamy nadzieję, że towarzyszyć będą Państwu duch i atmosfera dawnego Zakopanego. Oficjalne otwarcie odbędzie się 16 sierpnia, a od 17 sierpnia w Czerwonym Dworze dostępne będą dla zwiedzających wystawy:
- Wystawa „Warsztat i kunszt. Lutnictwo i inne pasje rodziny Mardułów”
To ważne wydarzenie, szczególnie w roku, kiedy Polska obchodzi setną rocznicę odzyskania niepodległości. Przedstawiamy Państwu unikalną wystawę prezentującą dokonania lutnicze Franciszka, Stanisława i Alicji Mardułów. Ta elitarna dziedzina sztuki jest bardzo wymagająca. Lutnictwo to połączenie duszy instrumentu z duszą człowieka. Na wystawie oprócz instrumentów muzycznych zobaczyć można meble, galanterię drewnianą, pamiątki rodzinne. Wystawa czynna od 17 sierpnia do 24 października 2018.
- Wystawa „50 lat zakopiańskich ciupag”
Międzynarodowy Festiwal Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem obchodzi w tym roku swój Złoty Jubileusz. Od pół wieku zespoły góralskie z całego świata przyjeżdżają tu, by walczyć o Złotą Ciupagę. Na wystawie zobaczymy różne jej wersje oraz inne nagrody i pamiątki festiwalowe. Wystawa czynna od 17 sierpnia do 30 września 2018.
- Wystawa „50 szali na Złote Gody Festiwalu. Chusty z kolekcji Rafaela Romero Cardenasa”
Rafael Romero Cardenas przyjeżdża na Międzynarodowy Festiwal Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem od wielu lat. Zasiada w jury festiwalowym, kocha to miasto i folklor górali podhalańskich. Od lat kolekcjonuje szale góralskie i właśnie tę kolekcję zobaczyć można w willi Czerwony Dwór. Wystawa czynna od 17 sierpnia do 30 września 2018.
- Wystawa plakatów festiwalowych
W ogrodzie Czerwonego Dworu będzie można zobaczyć jak na przestrzeni 50 lat zmieniał się plakat Festiwalu Folkloru Ziem Górskich. Projektowali go znani artyści, a także dzieci ze szkół zakopiańskich. Wystawa czynna od 17 sierpnia do 30 września 2018.
- Stała ekspozycja malarstwa na szkle zakopiańskich artystów
W Czerwonym Dworze obejrzeć można kolekcję zakopiańskiego malarstwa na szkle. Bogactwo i różnorodność tej charakterystycznej dla Zakopanego i Podhala żywej dziedziny sztuki to element tradycji, który fascynuje wielu turystów z kraju i zagranicy. Miasto Zakopane stwarza możliwość zapoznania się z dziełami reprezentatywnymi dla naszego miasta w tej dziedzinie sztuki.
>>>CZERWONY DWÓR – WYSTAWA MARDUŁÓW<<<
Wystawa „Warsztat i kunszt. Lutnictwo i inne pasje rodziny Mardułów” to ważne wydarzenie, szczególnie w roku 100. rocznicy odzyskania niepodległości. Zakopiańska rodzina, której początki sięgają XVII wieku, mieszkająca i tworząca przy ulicy Kościeliskiej, od pokoleń kultywuje liczne tradycje. Instrumenty muzyczne, meble i drobne przedmioty rękodzieła sprawiają, że możemy mówić o swoistej „szkole Mardułów”. To druga w Polsce i jedna z najstarszych pracowni lutniczych w Europie.
Franciszek Marduła (1909-2007) to jeden z najwybitniejszych lutników polskich. Tworzył nie tylko instrumenty muzyczne, ale także meble i przedmioty codziennego użytku. Forma i zdobnictwo góralskie to fascynacje wyniesione z domu rodzinnego i warsztatu ojca Józefa. Jego trzy pasje – meblarstwo, lutnictwo i sport przeplatały się przez całe długie życie. Tworzył znakomite instrumenty i był prekursorem edukacji lutniczej w Polsce.
Współtworzył Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Zakopanem, największą do 1939 roku organizację sportowo – patriotyczną w Polsce. Robił narty dla siebie i przyjaciół.Był czołowym gimnastykiem, skoczkiem i biegaczem narciarskim oraz strzelcem - nie tylko w gronie członków sokolstwa polskiego.
Przed II wojną światową należał do ścisłej czołówki narciarstwa polskiego. Uprawiał wszystkie konkurencje: skoki, biegi i zjazdy.W lutym 1939 roku reprezentował Polskę na Mistrzostwach Świata w Narciarstwie FIS w Zakopanem we wszystkich konkurencjach, plasując się w czołówce zawodników głównie w biegach na 50 km i sztafecie. Po Mistrzostwach Świata został włączony do składu narodowej ekipy olimpijskiej. Olimpiada w 1940 roku nie odbyła się z powodu trwającej wojny a Franciszek zamiast na olimpiadzie w Garmisch – Partenkirchen znalazł się w Niemczech jako jeniec wojenny. Doskonała kondycja sportowa pozwoliła mu przetrwać prawie sześć lat jenieckiej niewoli.
W niewoli zbudował skrzypce, instrument ukończył w kwietniu 1940 roku, a na narodowe i kościelne Święto 3 – go Maja jeden z kolegów zagrał „Mazurka Dąbrowskiego”. Chodząc po baraku mówił: „Marduła – twoje dzieło” podnosząc na duchu osadzonych w niewoli żołnierzy.
Dom rodzinny Mardułów i działająca od 1928 roku pracownia lutnicza to swoisty salon artystyczny Zakopanego, w którym bywają najznakomitsi przedstawiciele świata kultury Polski i Europy.
Stanisław Marduła podobnie jak ojciec jest pasjonatem sztuki lutniczej. Jest także odważnym inicjatorem nowatorskich rozwiązań w tej dziedzinie. Doceniany i nagradzany na licznych konkursach lutniczych.
Alicja Hołoga Marduła (żona Stanisława) jako naukowiec i specjalista w dziedzinie technologii drewna również fascynuje się lutnictwem i meblarstwem. Tworzy nowe instrumenty i zajmuje się konserwacją starych.
Obydwoje pracują w Zespole Szkół Plastycznych im. A. Kenara wychowując kolejne pokolenia adeptów sztuki lutniczej.
Przedstawiamy Państwu unikalną wystawę prezentującą dokonania lutnicze Franciszka, Stanisława i Alicji Mardułów. Ta elitarna dziedzina sztuki jest bardzo wymagająca. Lutnictwo to połączenie duszy instrumentu z duszą człowieka.
Patronat honorowy nad wystawą „Warsztat i kunszt. Lutnictwo i inne pasje rodziny Mardułów” objął Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. dr hab. Piotr Gliński. Ekspozycja będzie czynna do 24 października 2018.
>>>CZERWONY DWÓR – HISTORIA<<<
„Czerwony Dwór” to jedna z najpiękniejszych, a także najważniejszych willi Zakopanego. Wybudowana została w latach 1901 – 1902 przez Wojciecha Roja, bliskiego współpracownika Stanisława Witkiewicza, w stylu zakopiańskim dla Oktawii Lewandowskiej, siostry Zygmunta Gnatowskiego, właściciela projektowanej przez Stanisława Witkiewicza „Koliby”. Dom nosił początkowo nazwę „Władysławka”, od imienia męża Lewandowskiej. W 1904 roku zamieszkał tu Artur Rubinstein. Lata pierwszej wojny światowej spędził tu Stefan Żeromski, tutaj też mieścił się „zakopiański Belweder” w listopadzie 1918 roku, kiedy to znany pisarz stał na czele zakopiańskiej Rady Narodowej i nazywano go „Prezydentem Rzeczpospolitej Zakopiańskiej”. Właśnie tutaj, w oficynie, mieszkał kompozytor Karol Szymanowski i bywał często Stanisław Ignacy Witkiewicz. Bywali u Szymanowskiego m.in. : Zofia Nałkowska, Piotr i Rafał Malczewscy oraz wielu innych ludzi ze świata kultury. Mniej więcej w połowie lat 20. XX w. willę kupiła pani de Pourbeix – Zakrzewska, która pokryła dach czerwoną blachą i zmieniła jej nazwę na „Czerwony Dwór”. Nazwa przetrwała do dziś. Po II Wojnie Światowej budynek został przejęty i przekazany na cele oświatowe. Od 1951 do 2016 r. w willi znajdowało się przedszkole.
Decyzją Burmistrza Miasta Zakopane Leszka Doruli w roku 2016 budynek został przeznaczony na centrum kultury promujące sztukę rodzimą. W Galerii Czerwony Dwór odbywają się wystawy twórczości podhalańskich twórców, warsztaty twórczości ludowej, wykłady i prelekcje. Tu właśnie można zapoznać się z tradycyjnym malarstwem na szkle zakopiańskich twórców.
>>>CZERWONY DWÓR – MODERNIZACJA<<<
Modernizacja Czerwonego Dworu dofinansowana została w kwocie ponad 3,8 mln zł ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020, poddziałanie 6.1.1. - Ochrona i opieka nad zabytkami.
Wykonany przez Konsorcjum Przedsiębiorców – Pawlikowski Wojciech Tatrzańska Firma „JUNIOR” oraz Pawlikowski Wojciech Franciszek „Tatrzańska Firma Budowlana” - remont konserwatorski objął wykonanie fundamentów oraz wzmocnienie stropów i konstrukcji dachu. Istniejącą płaską blachę zastąpiła blachodachówka, która swoim kształtem oraz kolorem nawiązuje do pierwotnego pokrycia. Wymienione zostały wszystkie instalacje, zamontowany został system przeciwpożarowy, alarmowy, ogrzewanie geotermalne oraz nowoczesny, elektroniczny system sterowania oświetleniem wewnętrznym i iluminacją zewnętrzną.
Oryginalne ściany i sufity oczyszczone zostały wykorzystując technologię piaskowania strumieniowego, przy pomocy drobnego wiślanego piasku, dzięki czemu udało się przywrócić naturalny kolor drewna i wydobyć rzeźbione zdobienia. Budynek przystosowany został do potrzeb osób niepełnosprawnych. Na parterze oraz na poziomie -1 powstały toalety dla osób poruszających się na wózkach.
Koncepcję modernizacji i dokumentację projektową budynku stworzył znany podhalański architekt, Andrzej Chowaniec – Rybka.
(AKS)
