Rzeźby Henryka Burzca
Znakomity rzeźbiarz rodem z Międzyrzeca Podlaskiego. Absolwent Zakopiańskiej Szkoły Przemysłu Drzewnego i Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Dyplom uzyskał w pracowni prof. Xawerego Dunikowskiego, z którym współtworzył głowy wawelskie i Pomnik Powstańców Śląskich na Górze Świętej Anny. Jako miejsce do życia wybrał Zakopane. W mieście pod Giewontem tworzył przez ponad 50 lat. Spoczywa na zakopiańskim cmentarzu przy ulicy Nowotarskiej, w miejscu naznaczonym swoją pracą. HENRYK BURZEC.
W czasie życia Artysta pozostawił w Zakopanem wiele rzeźb zarówno w domach mieszkańców, instytucjach publicznych, jak również w przestrzeni miejskiej. Rzeźba Orbity powstała z okazji 500. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika w 1973 roku. Zlokalizowana przed Urzędem Miasta Zakopane, wpisała się na stałe w krajobraz miasta. W 2006 roku jej renowacji na zlecenie Urzędu Miasta Zakopane podjął się Pan Marek Wacławski.
W 2011 roku Miasto Zakopane podpisało umowę na renowację płaskorzeźby „Pegaz” na ścianie budynku Urzędu, przy ulicy Kościuszki. Artysta rzeźbiarz Czesław Jałowiecki dokonał odnowienia rzeźby. Przycięto również szeroko rozrośnięty cis, aby umożliwić lepszą ekspozycję dzieła.
Najwięcej rzeźb Artysta zgromadził obok domu, w którym mieszkał i pracował, przy ul. Piaseckiego 14. W 2013 roku córka Artysty - Ludomira ofiarowała 7 prac plenerowych miastu Zakopane. Były to Millenium, Rodzina góralska, Poranek, Syn nieba, Kosmonautka, Rakieta i Taniec. Już rok później Miasto Zakopane zleciło remont 6 plenerowych rzeźb zakopiańskiemu artyście Czesławowi Jałowieckiemu. Renowacja obejmowała oczyszczenie rzeźb, wzmocnienie osłabionych partii materiału, dezynfekcję powierzchni środkiem biobójczym, uzupełnienie ubytków kitem mineralnym, rekonstrukcję brakujących fragmentów kompozycji rzeźbiarskiej, impregnację preparatami zabezpieczającymi.
Pomysł przeniesienia rzeźb Henryka Burzca do centrum miasta uzyskał aprobatę Przedstawiciela Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków – delegatury w Nowym Targu. Niestety, znaczne ograniczenia budżetu kultury nie pozwoliły na realizację zamierzenia. Dlatego też w roku 2021 zaplanowano lepsze wyeksponowanie rzeźb stojących przy ul. Piaseckiego 14 poprzez usunięcie rozrośniętych drzew, a także uporządkowanie terenu wokół nich. Obecni najemcy domu Axentowiczów zadeklarowali również pomoc przy opiece nad pracami Henryka Burzca.
Ponadto w ramach programu Rzeźba w przestrzeni publicznej dla Niepodległej – 2021, ogłoszonego przez Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, Miasto Zakopane złożyło wnioski na renowację rzeźb: Orbity oraz Taniec.
W Zakopanem zlokalizowane są jeszcze dwie rzeźby plenerowe Henryka Burzca - Muzykant przed Zespołem Szkół Artystycznych oraz Baca nazywany Pastuszkiem lub Dudziarzem przy ul. Zaruskiego. Każdemu polskiemu harcerzowi znana jest także rzeźba nagrobna Twórców Harcerstwa Polskiego - Olgi i Andrzeja Małkowskich na cmentarzu przy ulicy Nowotarskiej. Drewniane popiersie Druhny Oleńki oraz jej postać autorstwa Henryka Burzca można oglądać w Muzeum Harcerskim im. Olgi i Andrzeja Małkowskich, obecnie znajdującego się w Willi Czerwony Dwór.
Tekst: Joanna Staszak
Zdjęcia przedstawiają rzeźby Rakieta, Rodzina góralska i Millenium przed i po renowacji.
(APM)
