Wernisaż: 25 października 2019 (piątek), o godz. 17:00
25 października – 1 grudnia 2019
Miejska Galeria Sztuki im. Wł. hr. Zamoyskiego, ul. Krupówki 41
Wstęp wolny
Edward Biszorski, Antoni Boratyński, Elżbieta Bors, Ryszard Bors, Stanisław Borysowski, Zofia Broniek, Franciszek Bunsch, Franciszek Burkiewicz, Halina Chrostowska, Stefan Damski, Maria Dawska, Mieczysław Detyniecki, Ryszard Leon Dudzicki, Jacek Gaj, Stanisław Gawron, Józef Gielniak, Maria Hiszpańska-Neumann, Teresa Jakubowska, Zenon Januszewski, Władysław Jarocki, Mieczysław Jurgielewicz, Danuta Kołwzan- -Nowicka, Izolda Kotlarczyk, Zygmunt Kotlarczyk, Janina Kraupe-Świderska, Ryszard Krzywka, Irena Kuran-Bogucka, Jadwiga Leśkiewicz-Zgieb, Maria Łuszczkiewicz-Jastrzębska, Mieczysław Majewski, Marian Malina, Lucjan Mianowski, Tadeusz Milewski, Maciej Modzelewski, Jerzy Napieracz, Barbara Narębska-Dębska, Emilia Nożko-Paprocka, Danuta Osadczy, Józef Pakulski, Andrzej Pietsch, Edmund Piotrowicz, Henryk Płóciennik, Aleksander Rak, Stefan Rassalski, Łukasz Rogiński, Andrzej Rudziński, Konrad Srzednicki, Stefan Suberlak, Ewa Śliwińska, Aleksander Turek, Maria Wąsowska, Mieczysław Wejman
Po raz pierwszy Zachęta — Narodowa Galeria Sztuki prezentuje publiczności poza swoją siedzibą tak obszerny fragment własnych zbiorów graficznych. To nowa odsłona pierwszej prezentacji grafiki warsztatowej z kolekcji Zachęty, z dużym powodzeniem pokazywanej w rodzimej galerii w 2018 roku. Przypominamy gatunek, który jeszcze kilka dekad temu zajmował ważne miejsce na scenie artystycznej, a przez ostatnie 30 lat był stopniowo marginalizowany. Na szczególną uwagę zasługują prezentowane na wystawie prace z lat sześćdziesiątych XX wieku, wyróżniające się wysokim poziomem artystycznym oraz tendencją do łączenia tradycyjnych technik z nowymi rozwiązaniami.
Badania nad historią kolekcji Zachęty oraz próby odtworzenia losów poszczególnych prac potwierdziły, że ich obecność w tej kolekcji nie jest przypadkowa. Dzisiejszy kształt zbiorów grafiki odzwierciedla działalność wystawienniczą Zachęty w okresie, kiedy funkcjonowała jako Centralne Biuro Wystawa Artystycznych (CBWA). Pomysł na pokazanie wystawy poza Zachętą inspirowany był więc nie tyle chęcią popularyzacji jej kolekcji, co przede wszystkim historią. Działalność utworzonego w 1949 roku CBWA nie ograniczała się do własnego gmachu. Struktura instytucji obejmowała poza tzw. centralą także oddziały terenowe zlokalizowane w miastach wojewódzkich. Jednym z pierwszych był powstały już w 1949 roku oddział krakowski wraz z założonymi nieco później filiami w Zakopanem i Tarnowie. W 1962 roku oddziały zostały przekształcone w Biura Wystaw Artystycznych działające pod kuratelą CBWA. Dzięki tak rozbudowanej sieci galerii CBWA docierało ze swoimi wystawami do najdalszych zakątków Polski.
Wybór prac prezentowanych na wystawie koncentruje się na okresie umownie wyznaczanym przez dwie zorganizowane przez Centralne Biuro Wystaw Artystycznych ekspozycje — I Ogólnopolską Wystawę Grafiki Artystycznej i Rysunku w 1956 roku oraz Grafikę w Polsce Ludowej w 1971 roku. Był to okres największej świetności i dużego znaczenia grafiki, także w działalności CBWA. Równolegle do wystaw we własnym gmachu instytucja organizowała jej wystawy objazdowe o charakterze popularyzatorskim i edukacyjnym, pokazywane w lokalnych BWA, domach kultury, a nawet zakładach pracy. W niektórych latach jednocześnie krążyło po Polsce aż 10 takich zestawów ekspozycyjnych!
Wystawa grafik z kolekcji Zachęty została podzielona na dwie części, tak aby publiczność miała możliwość odkrycia nowych wątków i nowych prac na obu pokazach. Pierwsza zaprezentowana będzie w Miejskiej Galerii Sztuki im. Władysława hr. Zamoyskiego w Zakopanem, druga w Biurze Wystaw Artystycznych w Tarnowie. Data otwarcia wystawy w Tarnowie nie jest przypadkowa — przypada w 101 rocznicę urodzin Jerzego Panka, wybitnego grafika urodzonego w tym mieście. Większość spośród 200 prezentowanych prac była w przeszłości eksponowana na wystawach przygotowanych przez CBWA. Ich autorami są wybitni polscy graficy — jak wspomniany Panek, Halina Chrostowska czy Mieczysław Wejman — oraz cenieni wówczas, a obecnie mniej znani lub wręcz zapomniani twórcy. Narracja wystawy została zainspirowana konkretnymi prezentacjami grafiki czy tytułami prac graficznych z kolekcji Zachęty. Wprowadzone zostały umowne kategorie tematyczne, co nawiązuje do charakteru wystaw w latach sześćdziesiątych.
Aby ukazać szerszy kontekst, ale także klimat wystaw z tego okresu, obok grafik pokazane zostaną archiwalne fotografie i filmy, wycinki prasowe oraz druki towarzyszące wystawom. Materiały zaprezentowane w Zakopanem dokumentują wystawy organizowane w gmachu Zachęty, natomiast w Tarnowie — działalność wystawienniczą CBWA na terenie Polski i zagranicą.
Tytuł wystawy został zaczerpnięty z artykułu prasowego: (haes), Bardzo różnie i bardzo dobrze. IV Ogólnopolska Wystawa Grafiki („Słowo Powszechne” 1969, nr 300). Jego autor pisał: „Tegoroczna wystawa grafiki przemawia do naszej wyobraźni, sugeruje skojarzenia dalekie i niebanalne. Nie schlebia powszechnym upodobaniom widza, ale też nie znajdujemy prac, poprzez które artysta chciałby odbiorcę za wszelką cenę zaszokować, zadziwić lub oburzyć. Będą tu prace obojętne dla konkretnego widza, ale też i każdy zwiedzający znajdzie grafikę do której będzie chciał wrócić, by raz jeszcze przeżyć jej urodę, zastanowić się, na czym ona polega”.
Kuratorki
Małgorzata Bogdańska, Joanna Egit-Pużyńska, Maria Świerżewska (Zachęta — Narodowa Galeria Sztuki)
Współpraca
Miejska Galeria Sztuki im. Władysława hr. Zamoyskiego w Zakopanem: Lidia Rosińska-Podleśny, Anna Hebda
Biuro Wystaw Artystycznych w Tarnowie: Ewa Łączyńska-Widz z zespołem
Projekt ekspozycji: Lotne Studio
