Dudaskie Ostatki we wspomnieniach
Tłusty Czwartek to nie tylko pączki i chrust. W Zakopanem i na Podhalu to wyczekiwane przez wszystkich Dudaskie Ostatki, czyli spotkanie z dudziarzami i miłośnikami tego instrumentu z całego świata.
Niestety, względy pandemiczne w tym roku nie pozwolą nam się spotkać. Zapraszamy Państwa na „Dudaskie Ostatki we wspomnieniach” – prezentację minionych dziesięciu lat.
Niech powrócą dudziarskie dźwięki, wspomnienia radosnych posiad przy muzyce i śmiechu, których nigdy na Ostatkach nie brakowało. A za rok znowu się spotkamy!
W prezentacji zostały wykorzystane zdjęcia z archiwum Podhalańskiego Serwisu Informacyjnego Watra za co serdecznie dziękujemy.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Tradycje dudziarskie w Polsce sięgają XVIII wieku, kiedy to instrument ten dotarł do nas z Indii.Jednakże już w połowie XIX wieku odnotowano spadek zainteresowania muzyką dudziarską. Tradycje przetrwały m.in. dzięki muzykantom z Podhala, którzy grając upowszechniali wiedzę o tym niezwykłym instrumencie. Przekazywali także swoje umiejętności kolejnym pokoleniom .
Inicjatorem zakończenia karnawału wraz z muzyką dudziarską był Tatrzański Park Narodowy. W 1998 roku ówczesny Dyrektor Wojciech Gąsienica – Byrcyn zaprosił instrumentalistów z całej Polski aby zaprezentowali ten niezwykły instrument.
W 2010 roku Miasto Zakopane zdecydowało się kontynuować tradycje spotkań dudziarskich na zakończenie karnawału. W Tłusty Czwartek, przy znakomitych pączkach z zakopiańskich cukierni, spotykają się muzykanci i miłośnicy instrumentu, przede wszystkim, żeby pograć i posłuchać, ale także poznać tajniki budowy i historię dud. Na koncert przybywają muzycy z rożnych stron Polski, a nawet świata. Główny trzon muzykantów stanowią zawsze dudziarze z Podhala, ale w Zakopanem gościli już dudziarze ze Szkocji, Węgier, Słowacji, Włoch, Białorusi, Wielkopolski, Beskidu Śląskiego i Żywieckiego oraz spod Babiej Góry.
W kolejnych latach bohaterami wydarzenia byli nieżyjący podhalańscy dudziarze, których sylwetki przybliżali Jan Karpiel Bułecka, Szymon Bafia oraz członkowie rodzin. Była to również okazja do prezentacji unikalnych instrumentów wykonanych przez wspominanych muzykantów oraz ich „nut”. Każdy z uczestników mógł zapoznać się z biografią bohatera dzięki wydawanym broszurom z unikatowymi, często niepublikowanymi wcześniej zdjęciami. Koncerty były rejestrowane, aby brzmienie instrumentu i wybitne postaci współczesnych muzykantów zostały upamiętnione dla przyszłych pokoleń. Corocznie rodzina i przyjaciele dudziarza, który był postacią przewodnią edycji swoim zaangażowaniem i życzliwością współorganizowali koncert.
Bohaterami poszczególnych koncertów byli: najbardziej znany na Podhalu dudziarz – Stanisław Budz Lepsiok zwany Mrozem (2010), Stanisław Gąsienica Gładczan „Jonków” Pazdurek (2011), Tomasz Skupień (2012), Józef Galica „Baca” (2013), Bolesław Trzmiel (2014) Jędrzej Bustrycki Kasprzak (2015), Jan Folfas Grzybek (2016), Władysław Trebunia- Tutka (2017), Stanisław Gąsienica – Byrcyn ( 2018).
W 2015 roku dudy podhalańskie zostały wpisane na wniosek Oddziału Zakopiańskiego Związku Podhalan na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego, a trzy lata później podczas Dudaskich Ostatków w Zakopanem, odbyło się spotkanie Dudziarzy połączone z seminarium pt. „Dudy w Polsce - wspólne dziedzictwo czy interes regionu? W drodze na listę światową UNESCO”.
Zorganizowane dotychczas koncerty cieszyły się ogromnym zainteresowaniem publiczności. W latach 2016 i 2017 gościem wydarzenia był Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda. Podczas spotkania Prezydent powiedział: „To co tu robicie, jest właśnie dziedzictwem narodowym. To nie jest tylko kultura lokalna, góralska z Podhala, ale to jest przede wszystkim dziedzictwo narodowe. Tak jak my wszyscy razem jesteśmy jednym narodem, tak i wasza kultura regionalna jest częścią wspaniałej kultury narodowej. Dziękuję, że ją podtrzymujecie”.
Tekst: Joanna Staszak
(MG)