A był to koncert wyjątkowy, ponieważ w trakcie jego trwania poznaliśmy laureatów nagrody „Siła korzeni”. To laur, dla którego nazwy inspiracją była limba – wiecznie zielone drzewo iglaste, które potrafi rozwijać się w skrajnie niedogodnych warunkach, sięgając swoimi korzeniami w śród skał najgłębszych szczelin, z których czerpać może siły do wzrostu.
Tak jak limba, odporna na niedogodne warunki, tak są też na Podhalu ludzie, którzy chronią i podtrzymują tatrzańską tradycję i kulturę, i to właśnie im, dla uhonorowania ich działalności artystycznej, kapituła przyznaje nagrody „Siła Korzeni”.
Zanim na scenie pojawili się tegoroczni laureaci, głos zabrał Krzysztof Gocał – autor książki „Góralska muzyka”, który był współtwórcą zeszłorocznej, pierwszej edycji koncertu „Siła korzeni”. Na ręce Burmistrza i Wiceburmistrzów Miasta Zakopane oraz Naczelnik Wydziału Kultury UM Zakopane złożył on podziękowania za wspieranie promocji tradycyjnej góralskiej muzyki i książki „Góralsko muzyka”.
- Do kiedy w Tatrach jest limba, do tego czasu pod Tatrami zawsze będą górale (…). A siła korzeni nigdy nie zaginie! – tymi słowami do wręczania nagród „Siła Korzeni” przeszedł prowadzący Marcin Zubek. Na scenie pojawili się zaś Burmistrz Miasta Zakopane Leszek Dorula, Zastępca Burmistrza Miasta Zakopane Agnieszka Nowak-Gąsienica, Naczelnik Wydziału Kultury Joanna Staszak oraz Przewodnicząca Komisji Kultury Lucyna Galica Jurecka, którzy wręczyli nagrody laureatkom. Pamiątkowe dyplomy namalowała zakopiańska twórczyni ludowa Marta Walczak-Stasiowska, a spinki wykonał twórca z Bukowiny Tatrzańskiej Janusz Konieczny.
Decyzją kapituły nagrody „Siła Korzeni”, która obradowała w składzie: Marek-Król Józaga – Dyrektor Zespołu Szkół Plastycznych im. Antoniego Kenara w Zakopanem jako przewodniczący; Joanna Staszak – Naczelnik Wydziału Kultury jako sekretarz; Anna Wende – Surmiak – Dyrektor Muzeum Tatrzańskiego im. Dra Tytusa Chałubińskiego; Zofia Kubiniec-Stanuch – Kierownik zespołu im. Klimka Bachleda; Helena Buńda – Dyrektor Tatrzańskiej Agencji Rozwoju, Promocji i Kultury w Zakopanem; Marcin Zubek – Prezes Związku Podhalan Oddział Zakopane, nagrody przyznano w dwóch kategoriach.
W kategorii osób, które odniosły wybitne osiągnięcia w szerzeniu kultury, za ich szczególną dbałość o niematerialne i materialne dziedzictwo kulturowe regionu tatrzańskiego przekazywane kolejnym pokoleniom nagrodę „Siła Korzeni” otrzymała Zofia Roj-Mrozicka, za którą nagrodę odebrał syn – Bartłomiej Mrozicki.
Laudacja dla Zofii Roj-Mrozickiej
Urodzona w góralskiej rodzinie, jak każda mała dziewczynka pomagała w domu na gospodarstwie lecz od dzieciństwa zapisywała swoje myśli. W wieku 14 lat, przygotowując się do konkursu recytatorskiego postanowiła, że kiedyś będzie pisać wiersze w gwarze górali skalno-podhalańskich. Swoje postanowienie konsekwentnie realizuje.
Pisze poezje, bo ma taką potrzebę w sercu, z wdzięcznością dla swoich przodków, za to że nauczyli ją miłości do Boga i rodzinnej ziemi. Opisuje życie swoje, bliskich, przyjaciół, muzykę i gwarę góralską, wartości jakie górale cenią-wierność Bogu i czyste sumienie. Inspirują ją sytuacje wydarzające się wokół. Chce je zachować dla kolejnych pokoleń, ludzi których znała, z którymi się bawiła, wychowywała, pracowała. W chwilach trudnych zwraca się o pomoc do Boga. Jak zauważyła jej modlitwa zawsze układa się w wiersz. Największą jej miłością są jednak Tatry. Będąc w górach czuje się szczęśliwa i to uczucie przelewa na papier, zawsze w gwarze góralskiej.
Pierwszy opublikowany wiersz ukazał się w okienku regionalnym Dziennika Polskiego 19.12.1967 roku.
Tadeusz Staich zaprosił ją do Klubu Literackiego. Chodziła na jego wykłady, choć nie rzadko mieli odmienne zdanie na temat gwary i Podhala.
Poznała wspaniałych ludzi: Tadeusza Gąsienicę Giewonta, Mieczysława Biernacika, Stanisława Nędzę Kubińca, Hankę Nowobilską, Stanisława Gąsienicę Byrcyna. Zachęcili ją oni do wysłania swojej twórczości do Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Lublinie. Odważyła się i została przyjęta w poczet członków organizacji.
Jest laureatką wielu konkursów poetyckich, m.in. Konkursu literackiego na wiersz o tematyce górskiej im. Tadeusza Staicha, Konkursu Poezji Religijnej w Ludźmierzu, Ogólnopolskiego konkursu literackiego Jana Pocka w Lublinie, Śladami Podhalańskich Poetów w Poroninie, Międzynarodowego konkursu poetyckiego i literackiego "O autentyczną wiarę i O ludzkie serce człowieka" w Mszanie Dolnej, Festiwalu papieskiego w Białym Dunajcu
Wydała 15 książek ze swoją twórczością, głównie z poezją, ale również z opowiadaniami. Swoje zdolności artystyczne i miłość do rodzinnej ziemi starała się przekazać dzieciom i wnukom.
W kategorii osób, które odniosły osiągnięcia w szerzeniu kultury, za ich szczególną dbałość o niematerialne i materialne dziedzictwo kulturowe regionu tatrzańskiego, rozpoczynających drogę artystyczną nagrodę „Siła Korzeni” otrzymała Anna Wójciak.
Laudacja dla Anny Wójciak
Pierwszą piosenkę napisała w wieku 8 lat, po uroczystościach pożegnanych zmarłej Babci. Wybrany język był oczywisty – gwara góralska. Wtedy po raz pierwszy pisanie objawiło się u niej jako reakcja na trudne życiowe wydarzenie. W szkole podstawowej tworzyła zabawne rymowanki, piosenki i scenariusze przedstawień. Śpiewała i tańczyła w parafialnym regionalnym zespole „Giewont”, olczańskim chórze "Jubilate Deo", a także w szkolnym zespole „Akord”.
Dla świata zaistniała jako pieśniarka podczas Festiwalu „Pamiętajmy o Osieckiej” w 2008 roku, kiedy zdobyła III nagrodę za zaśpiewanie piosenki znanej poetki we własnym tłumaczeniu na gwarę góralską. Od tamtego czasu już jako autorka piosenek i wokalistka występuje pod pseudonimem Hanka Wójciak. 2010 rok przyniósł jej wygraną na 46. Studenckim Festiwalu Piosenki w Krakowie i tę datę uznaje za początek działalności Kapeli Hanki Wójciak, którą tworzy wespół z pięcioma utalentowanymi muzykami.
Inspiracje do tekstów czerpie z otaczającego świata : ze spotkań z ludźmi, z uczuć i stanów emocjonalnych, których doświadcza, z przyrody. Jak sama mówi „mogłaby wymieniać bez końca”. Czasami ma poczucie, że pisanie przychodzi jakby spoza niej. Ufa swojej intuicji. Dlatego w napisanych tekstach nierzadko odkrywa prawdę, której wcześniej nie dostrzegała.
Jest absolwentką Szkoły Muzycznej II stopnia im. W. Żeleńskiego w Krakowie w klasie śpiewu klasycznego Jacka Ozimkowskiego oraz w klasie Interpretacji piosenki Andrzeja Zaryckiego. Brała udział w warsztatach śpiewu eksperymentalnego, gardłowego i intuicyjnego.
Piosenki Hanki Wójciak ukazały się na dwóch płytach: „Znachorka” i „Zasłona. Kapela planuje wydanie trzeciej autorskiej płyty. Teksty autorki opisują współczesny świat, ale zawarte w nich archaizmy, słowa zaczerpnięte z góralskiej gwary przydają piosenkom baśniowości i ludowości.
Wiersze Anny ukazywały się w kwartalniku kulturalno-literackim LiryDram, Miesięczniku Kraków i kwartalniku SMS.
Oprócz wygranej na 46. Studenckim Festiwalu Piosenki, Anna jest laureatką II Nagrody Festiwalu Twórczości Korowód oraz Nagrody Publiczności na Rock & Chanson Festival w Kolonii. Głos artystki można usłyszeć na płytach takich twórców jak Jarek Śmietana, Anna Treter, Michał Łanuszka, zespół Naked Mind. Hanka nagrała wokale do spektaklu Romeo i Julia (Teatr STU w Krakowie) oraz Bracia Karamazow (Teatr im. Stefana Jaraczaw Łodzi).
Jest także znakomitą aktorką. Jej talent rozbłysnął w 2011 roku kiedy w słuchowisku reżyserowanym przez Andrzeja Seweryna zagrała rolę Panny Młodej. Trzy lata później zagrała Babią Górę w spektaklu „Nieudany Krewniak” opowiadającym o życiu rzeźbiarza Karola Wójciaka Heródka z Lipnicy Wielkiej.
Od kilku lat współpracuje także z domem twórczym Artchata, współtworząc koncerty i spektakle muzyczne. Prowadzi warsztaty „Na góralską nutę”, gdzie prezentuje dziedzictwo niematerialne regionu z którego wyrosła, „Dźwięki starej piosenki” i „Spotkanie”.
Można ją również oglądać jako znakomitą prowadzącą i prezenterkę programu „Pod Tatrami… Zakopane… Zakopane…”, którego producentami są Miasto Zakopane i TVP Kraków, a także autorskich audycji w Radio Kraków „Wieczór u Hanki Wójciak”
Od marca tego roku mama Michalinki.
* * *
- Każdy z nas ma korzenie, ma w sobie siłę, która wiąże go z daną ziemią, rodziną i wiarą, aby móc ją podtrzymywać. Każdy z nas zawsze przeżywa, gdy wraca do korzeni – do swojej miejscowości, gdzie się urodził i wychował. Mam nadzieję, że nie ma takich, którzy tego przywiązania nie czują (…). Mamy za co dziękować tym, którzy o naszą kulturę, tradycję i historię dbają, podtrzymują i upamiętniają siłę korzeni swoim talentem. Serdecznie dziękuję za to nagrodzonym dzisiaj laureatkom – Zofii Roj-Mrozickiej i Annie Wójciak – powiedział na zakończenie Burmistrz Miasta Zakopane Leszek Dorula.
Po oficjalnym wręczeniu nagród scenę przejęli muzycy. W ramach cyklu „Siła Korzeni” rozpoczętego podczas 52. MFFZG, który prezentuje projekty wyjątkowych ludzi pochodzących z Podhala dbających o dziedzictwo kulturowe regionu, bohaterem tegorocznego koncertu „Siła Korzeni” został Jakub Hubicki z Poronina, który z koncertem „Sen Maričky” wystąpił na scenie festiwalowej wraz ze swoimi Przyjaciółmi - zespołem Vechi Acum, w skład którego wchodzą młodzi ludzie z różnych regionów etnicznych Polski – Spisza, Podhala, Żywiecczyzny i Tarnowa. Przed zakopiańską publicznością wystąpił także polski zespół „Białodunajcanie” oraz zespoły festiwalowe z Rumunii, Słowacji i Macedonii, które tańcem i śpiewem nawiązały do tematu przewodniego koncertu – nieszczęśliwej miłości. Była to także premiera pierwszej płyty zespołu Vechi Acum pod takim samym tytułem jak koncert - "Sen Maričky".
W Koncercie „Siła Korzeni” udział wzięli Burmistrz Miasta Zakopane Leszek Dorula, Zastępca Burmistrza Miasta Zakopane Agnieszka Nowak-Gąsienica, Wicedyrektor Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi Monika Garnek-Owczarczyk, Przewodniczący Rady Miasta Zakopane Jan Gluc, Przewodnicząca Komisji Kultury Lucyna Galica-Jurecka, Przewodnicząca Komisji Oświaty Maria Łukaszczyk, Dyrektor Artystyczna 53. MFFZG Hanka Rybka oraz Naczelnik Wydziału Kultury Joanna Staszak.
(WK)
Dobra
Legenda
