19 sierpnia, piątek
53. edycja Festiwalu rozpoczęła się w piątek, 19 sierpnia. Od rana na Górnej Równi Krupowej toczyły się Mistrzostwa Podhala w Powożeniu, a także konkurs na Fiakra Roku oraz na Śpiew Pytacki. W wydarzeniu udział wziął Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotr Gliński, któremu towarzyszyli Burmistrz Miasta Zakopane Leszek Dorula, Wiceburmistrz Miasta Zakopane Agnieszka-Nowak Gąsienica oraz Dyrektor Artystyczna 53. MFFZG Hanka Rybka.
O godz. 15:00 w Centrum Kultury Rodzimej w Willi Czerwony Dwór rozpoczęła się zaś konferencja otwierająca oficjalnie 53. edycję Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich oraz zapowiadająca wydarzenia, które znalazły się w programie tygodniowego święta folkloru pod Tatrami. Wśród jej uczestników znaleźli się Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotr Gliński – który przed rozpoczęciem konferencji zwiedził znajdującą się we wnętrzach Willi wystawę „Forteckich Pieśni nad Pieśniami”, Marszałek Województwa Małopolskiego Witold Kozłowski, Burmistrz Miasta Zakopane Leszek Dorula, Zastępca Burmistrza Miasta Zakopane Agnieszka Nowak-Gąsienica oraz Dyrektor Artystyczna Festiwalu Hanka Rybka. Wśród zgromadzonej publiczności nie zabrakło przedstawicieli Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, patronów i partnerów wydarzenia, jury Festiwalu i Rady Artystycznej oraz dyrektorów instytucji.
Zgromadzeni goście przenieśli się następnie do ogrodu Willi Czerwony Dwór. Odbyło się tam spotkanie z twórczyniami programu „Kobiety Podhala” – Dyrektor TVP Kobieta Iwoną Bocian-Zaciewską i dziennikarką Anną Kostrzewską, a także Wiceburmistrz Agnieszką Nowak-Gąsienicą oraz bohaterkami dwóch odcinków – Hanką Rybką i Agnieszką Burzykowską. Rozmowę poprowadziła szefowa Biura Prasowego 53. MFFZG Anna Karpiel-Semberecka.
Otwarta została także wystawa zdjęć Jerzego Z. Kosiczenko „Muzycy i muzykanci” poświęcona artystom poprzedniej edycji Festiwalu oraz promocja książek Józefa Pitonia „Moja dziedzina” i „Ku jesieni”, którym towarzyszyły posiady z muzyką góralską.
Wieczór w Wiosce Festiwalowej rozpoczął się zaś od premiery filmu „Niespokojny Duch Józefa Pitonia”, który pozwolił widzom poznać barwne historie z życia Pana Józefa. Nie zabrakło także uroczystego „sto lat”, które odśpiewała widownia wraz z Zespołem Klimka Bachledy oraz kwiatów wręczonych bohaterowi filmu przez Zastępcę Burmistrza Miasta Zakopane Agnieszkę Nowak-Gąsienicę.
Zwieńczeniem pierwszego dnia Festiwalu był niesamowity koncert Robiego Lakatosa pt. Szalone skrzypce i muzyka świata „W krainie Barona Cygańskiego”. Licznie zgromadzona pod sceną publiczność miała okazję usłyszeć wybitnego cygańskiego skrzypka muzyki klasycznej i jazzu, który występował na scenach całego świata - od Europy i Azji. Tego wieczoru towarzyszyli mu dyrygent i kontrabasista Sebastian Wypych, Anna Wandtke na skrzypcach, Julius Csik na cymbałach, Kalman Cseki na fortepianie, Paweł Zagańczyk na akordeonie oraz Orkiestra Beethovenowska.
20 sierpnia, sobota
Gościnnym występem Młodzieżowego Zespołu „Stryjanoczka” z naszego Miasta Partnerskiego Stryj w Ukrainie rozpoczęliśmy w ogrodzie Willi Czerwony Dwór drugi dzień Festiwalu. To właśnie w Willi odbyła się także konferencja naukowa poświęcona tematyce przewodniej tegorocznego festiwalu, a więc „Macierzyństwu i roli kobiety w ognisku domowym”. W konferencji, objętej patronatem naukowym Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, swoje referaty zaprezentowało dziesięciu prelegentów, którzy poświęcili swoje wystąpienia roli kobiety w życiu rodzinnym i społecznym.
Ulewny deszcz, który w sobotnie popołudnie pojawił się nad Zakopanem, pokrzyżował plany przemarszu orszaku weselnego z Placu Niepodległości do wioski festiwalowej. Widzowie mieli jednak okazję zobaczyć niepowtarzalną inscenizację tradycyjnego wesela góralskiego, którą na dużej scenie wykonał zespół „Zbójnicek” z Zębu, przybliżający góralskie zwyczaje weselników z Podhala.
Szczególnym zainteresowaniem pasjonatów fotografii cieszyło się natomiast otwarcie plenerowej pokonkursowej wystawy fotografii „Żywioł Folkloru”, w której wyróżnione zostały barwne i żywiołowe zdjęcia z poprzedniej edycji Festiwalu oddające piękno obrzędów i zwyczajów związanych z pracami w polu, a także kulinarnego bogactwa górali z różnych stron świata. Zwycięzców konkursu nagrodzili Sekretarz Miasta Grzegorz Cisło, Prezes krakowskiego i rzeszowskiego oddziału Polska Press Grzegorz Nowosielski, a także członkowie jury: Adam Brzoza, Robert Urbański, Joanna Staszak i Anna Karpiel-Semberecka.
Sobotni wieczór wypełniły dwa wyjątkowe koncerty „Na Folkową Nutę”, którym nie przeszkodziła nawet kapryśna pogoda. O godz. 18:00 wystąpił polsko-białoruski Zespół Hajda Banda, który w maju 2022 roku zdobył III miejsce, Nagrodę Publiczności oraz Nagrodę Filharmonii im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie podczas XXIV Festiwalu Folkowego Polskiego Radia „Nowa Tradycja”. O godz. 19:30 scenę przejęli natomiast Trebunie-Tutki i Quintet Urmuli, którzy zaprezentowali zgromadzonej publiczności swój wspólny, polsko-gruziński projekt, zarejestrowany na albumie muzycznym „Duch Gór”/”The Spirit of the Mountains” i przenieśli słuchaczy w muzyczną podróż w odległe miejsca. Po zakończonym koncercie artystom podziękował osobiście Burmistrz Miasta Zakopane Leszek Dorula.
21 sierpnia, niedziela
Festiwalowa niedziela upłynęła pod znakiem uroczystej Mszy Świętej, wyczekiwanego przez wszystkich sympatyków folkloru korowodu ulicami Zakopanego oraz Inauguracyjnego Koncertu w wiosce festiwalowej.
W liturgii, sprawowanej w Kościele Św. Krzyża pod przewodnictwem ks. prof. Władysław Zarębczana, uczestniczyli górale z całego świata. Tematem przewodnim rozważań stała się zaś postać Matki, której rola w ognisku domowym jest także tematem przewodnim całego tegorocznego Festiwalu.
Podczas inauguracyjnej Mszy Świętej wszystkich przybyłych na Festiwal gości powitał Burmistrz Miasta Zakopane Leszek Dorula:
– Tworzymy dziś piękną wspólnotę górali z całego świata, dla których pielęgnowane przez naszych przodków wartości są najważniejsze. Chcemy się pochwalić naszą tradycją, śpiewem, tańcem, ale także rywalizować między sobą. Witam zespoły z całego świata w imieniu własnym oraz mieszkańców Zakopanego. Witam Was na najpiękniejszym skrawku ziemi, na jakim Pan Bóg dał nam gospodarzyć i wspólnie się dziś cieszyć.
Korowodów, który wyruszył z Parafii Tatrzańskiej ulicami Zamoyskiego i Krupówki, zgromadził na ulicach miasta tłumy turystów i mieszkańców. Folk z różnych stron świata rozbrzmiewał w mieście, a tradycyjnym śpiewowi i tańcom Zespołów uczestniczących w 53. MFFZG nie przeszkodziła niesprzyjająca pogoda. W korowodzie szli tradycyjnie pytace, a za nimi przedstawiciele władz miasta i organizatorów wydarzenia na czele z Burmistrzem Leszkiem Dorulą, wraz z zaproszonymi gośćmi i delegacjami z partnerskich miast Stryj oraz Saint Die des Vosges.
Po zakończonym korowodzie na Dolnej Równi Krupowej pierwsze skrzypce grały owczarki podhalańskie, których wystawa – co roku towarzysząca Festiwalowi, pozwoliła na wyłonienie najlepszych czworonogów ocenianych pod okiem sędziego Dariusza Skorka.
Dźwiękiem trombit rozpoczęliśmy w niedzielny wieczór koncert inauguracyjny 53. Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich. W części artystycznej przygotowanej przez gospodarzy festiwalu - zespoły im. Klimka Bachledy oraz Giewont zaprezentowana została inscenizacja przedstawiająca sceny z życia kobiet na Podhalu.
Oficjalną cześć koncertu rozpoczęli Burmistrz Miasta Zakopane Leszek Dorula, Zastępca Burmistrza Miasta Zakopane Tomasz Filar oraz Dyrektor Artystyczna Festiwalu Hanka Rybka, którzy na festiwalowej scenie dokonali otwarcia 53. edycji Festiwalu oraz zgodnie ze staropolską tradycją powitali chlebem zespoły, które przybyły do Zakopanego.
Gościnnym występem muzyczną część koncertu rozpoczęli członkowie Zespołu Sądeczoki – gospodarze zaprzyjaźnionego Festiwalu Dzieci Gór w Nowym Sączu. Następnie scena należała już do górali z całego świata - z Bułgarii, Węgier, Macedonii, Czech, Rumunii, Bośni i Hercegowiny, Słowacji, Serbii, Indii, Meksyku, Turcji, a także do reprezentantów Polski - zespołów "Dolina Dunajca", "OwCoK" i "Białodunajcanie". Przed zgromadzoną licznie publicznością zaprezentowały się na scenie po raz pierwszy zespoły, które w najbliższych dniach rywalizować będą o najważniejszy laur Festiwalu – Złote, Srebrne i Brązowe Ciupagi.
22 i 23 sierpnia, poniedziałek i wtorek
Punktem kulminacyjnym czwartego i piątego dnia Festiwalu były koncerty konkursowe Zespołów z Bośni i Hercegowiny, Czech, Rumunii, Węgier, Polski, Indii, Bułgarii, Macedonii, Meksyku i Turcji, które zgromadziły komplet publiczności.
W poniedziałek, zgodnie z coroczną tradycją, Burmistrz Miasta Zakopane Leszek Dorula, Zastępca Burmistrza Miasta Zakopane Agnieszka Nowak-Gąsienica oraz Dyrektor Artystyczna Hanka Rybka spotkali się z Zespołami uczestniczącymi w tegorocznej edycji Festiwalu oraz z Jury, które już w piątek stanie przed niezwykle trudnym zadaniem wyboru zwycięzców Złotych, Srebrnych i Brązowych Ciupag.
Przez oba festiwalowe dni na odwiedzających wioskę sympatyków folkloru czekały warsztaty regionalne z plecionkarstwa i haftu, animacje z wykonywania koszyczków papierowych z wikliny i robienia na drutach oraz dni narodowe: w poniedziałek Macedonii, a we wtorek Rumunii.
Zarówno w poniedziałek, jak i wtorek na scenie toczyła się także rywalizacja w ramach Międzynarodowego Konkursu Kapel, Instrumentalistów i Śpiewaków Ludowych im. Władysława Trebuni-Tutki, a na fanów regionalnej muzyki na Jarmarku Św. Cecylii czekały prezentacje instrumentów.
Trwa szósty dzień Festiwalu. A to oznacza, że przed nami jeszcze dwa dni pełne folkowych wrażeń z piątkowym koncertem finałowym na czele! Zapraszamy do wioski festiwalowej na Dolnej Równi Krupowej!
Festiwal został objęty honorowym patronatem Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Pana Andrzeja Dudy oraz Małżonki Prezydenta, Pani Agaty Kornhauser-Dudy.
Organizatorami 53. Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich są: MIASTO ZAKOPANE, ZAKOPIAŃSKIE CENTRUM KULTURY.
Wydarzenie dofinansowano ze środków
MINISTERSTWA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
Partnerem Głównym wydarzenia jest WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE.
Partnerem Festiwalu są PGNiG oraz Marka LOTTO.
Partnerem wydarzenia jest NARODOWY INSTYTUT KULTURY I DZIEDZICTWA WSI, POLSKIE TATRY S.A., ZWIĄZEK PODHALAN ODDZIAŁ ZAKOPANE, MUZEUM TATRZAŃSKIE IM. DR. TYTUSA CHAŁUBIŃSKIEGO.
Patronatem honorowym wydarzenie objęło NARODOWE CENTRUM KULTURY.
UNIWERSYTET JAGIELLOŃSKI oraz UNIWERSYTET PAPIESKI IM. JANA PAWŁA II otoczyli festiwal Patronatem Naukowym.
Patroni Medialni:
POLSKIE RADIO PROGRAM PIERWSZY, RADIOWE CENTRUM KULTURY RODZIMEJ, TVP, TVP 3 , TVP KOBIETA, TVP KULTURA, TVP3 KRAKÓW, TVP 3 KATOWICE, Radio Kraków, Radio Dla Ciebie, Polska Press Grupa, Gazeta Krakowska, Dziennik Polski, Kwartalnik TATRY, Elity, Gość Niedzielny, Tygodnik Niedziela, Pismo Folkowe, Folk 24, Kultura Ludowa, Tygodnik Podhalański, 24tp, Góral Info, Kultura Podhala, Małopolska Online, Nowy Targ 24, Podhale24, TV Podhale, Zakopiec Info.
Podziękowania dla:
KINGI PIENIŃSKIEJ BĘDĄCĄ CZĘŚCIĄ GRUPY OSHEE, SPOŁEM ZAKOPANE, GAMA ZAKOPANE, TOP BRAND.
Więcej informacji na stronie www.festiwale.zakopane.pl/festiwal-folkloru oraz Facebook, Instagram, YouTube: MFFZG.Zakopane
Fot. M. Stępień, P. Armatys, J. Dyrcz /Biuro Festiwalowe 53. MFFZG, WK
(WK)
