Wystawa pokonkursowa "Rodzina"
„Rodzina” to tytuł 3. edycji konkursu organizowanego przez Zakopiańskie Centrum Kultury, Centrum Kultury Rodzimej w willi Czerwony Dwór. Wzięło w nim udział 41 artystów malujących na szkle i 15 rzeźbiących w drewnie, którzy przysłali w sumie ponad 80 prac, co sprawia, że pokonkursowa wystawa jest niezwykłym wydarzeniem pokazującym szerokie spektrum amatorskiej twórczości artystycznej, głównie Podhala, ale również innych regionów naszego kraju, z uwagi na ogólnopolski charakter konkursu. Po sukcesie dwóch poprzednich edycji konkursu należy odnotować coraz większą ilość artystów biorących udział w konkursie, w tym – co organizatorów cieszy najbardziej – ludzi młodych, nie wystawiających dotychczas swoich prac szerszej publiczności. Zwraca też uwagę spora ilość prac podopiecznych Warsztatów Terapii Zajęciowej Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Niesprawnością Intelektualną koło w Zakopanem, których prace wnoszą dużo świeżości, jak zauważają członkowie jury.
Spośród szeroko potraktowanego tematu konkursowego wyróżnia się szczególnie grupa prac poświęconych Świętej Rodzinie z Nazaretu. Niezależnie od tego czy przedstawiana jest w konwencji bożonarodzeniowej, czy nawiązuje do ikonografii Św. Rodziny patronującej ziemskim rodzinom, zachwyca kolorem, bogactwem ornamentyki, detalicznością zdobień i regionalnym klimatem. Obok klasycznych przedstawień Św. Rodziny na wystawie zobaczymy również poszerzoną, apokryficzną rodzinę Jezusa oraz nawiązania do Starego Testamentu.
Spora grupa obrazów ilustruje życie góralskich rodzin. Autorzy odnoszą się w nich do relacji między pokoleniami, do wartości, które chcieliby utrwalać we współczesnych rodzinach, aby być „pełnowartościowym człowiekiem” – by odwołać się do słów św. Jana Pawła II. Jego troska o rodzinę była obecna w wielu homiliach i opublikowanych tekstach, dlatego niektóre z nich towarzyszą tej wystawie.
Ciekawym zabiegiem artystycznym zastosowanym przez niektórych artystów są opowieści ujęte w dwóch obrazach. Dopełniają się, należy je oglądać jako dyptyki. Jedna z nagrodzonych artystek prezentuje różne zajęcia kobiece i męskie, międzypokoleniowe przekazywanie umiejętności, wiedzy. Zarówno w zaciszu domu, jak też na hali.
Inny artysta z publicystycznym zacięciem pokazuje grupowe portrety rodzin; tej tradycyjnej skupionej przy wieczerzy wigilijnej, podczas której ludzie są blisko, zwracają się do siebie, są razem i współczesnej, gdzie każdy jest osobno, kontaktuje się jedynie ze sprzętem elektronicznym. Nie patrzą na siebie a na ekrany. Jeszcze czuwa nad nimi Święta Rodzina w obrazie dewocyjnym, więc może mają szansę odbudować swoje relacje? To rodzaj ostrzeżenia.
Pierwsze dwie edycje konkursu (Madonny Podhalańskie 2019, Oblicza Frasobliwego 2021) miały zdecydowanie religijny charakter. Tegoroczna edycja daje miejsce na tematykę świecką i przedstawienie rodziny w rozmaitych ujęciach. Na wystawie widzimy więc m.in. rodzinę góralską w trakcie modlitwy, śląską przy stole czy lubelską podczas żniw. Obejrzeć można też rodziny dysfunkcyjne, w których elektronika i alkohol deformują poprawne relacje oraz rodziny podczas kultywowania obrzędów takich jak wesele czy peregrynacja. Można też się przyjrzeć pracom łączącym tematykę świecką z religijną, gdzie sacrum przenika profanum a Św. Rodzina czuwa nad tą ziemską, albo gdy rodzice otaczają swoje dzieci anielską opieką.
Wystawie towarzyszy katalog, w którym zostały opublikowane wszystkie nadesłane na konkurs prace, co umożliwia ukazanie szerokiego spektrum współczesnej amatorskiej twórczości ludowej. Dla początkujących w witrochromii i rzeźbie w drewnie jest ważnym etapem w ich artystycznym życiorysie. Konkurs, wystawę oraz towarzyszący jej katalog dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury EtnoPolska . Edycja 2023".
Konkurs oraz wystawę, podobnie jak poprzednie edycje konkursu, objął Patronatem Honorowym JE Ksiądz Arcybiskup Marek Jędraszewski Metropolita Krakowski.
Materiały prasowe: Centrum Kultury Rodzimej w willi Czerwony Dwór
Wystawa czynna od 9 października 2023 do 8 grudnia 2023.
zdj. Paweł Murzyn
(PP)