Sabała - mity i fakty

2 marca 2020 r.

Postać Sabały obrosła już wieloma mitami, weszła na stałe do opowieści przewodników tatrzańskich, znajdziemy ją także na pomniku obok doktora Tytusa Chałubińskiego oraz w literaturze.

Podczas marcowego Wieczoru w Czerwonym Dworze z legendami i mitami, jakie narosły wobec tego muzykanta, przewodnika, w młodości kłusownika,  polowaca, gawędziarza, nazywanego góralskim Homerem, zmierzył się dr Wiesław Wójcik przewodnik tatrzański, działacz Polskiego Towarzystwa Turystyczno – Krajoznawczego, autor wielu artykułów naukowych i popularnonaukowych, od 1976 r. redaktor naczelny „Wierchów” , autor monografii Sabała, wydanej przez Wydawnictwo TPN w 2009 roku.

Jan Krzeptowski Sabała, który w wędrówkach górskich towarzyszył m.in. Tytusowi Chałubińskiemu i Stanisławowi Witkiewiczowi był osobą publiczną, bywałą w towarzystwie (był ojcem chrzestnym Stanisława Ignacego Witkiewicza (Witkacego) razem z Heleną Modrzejewską), uznawanym znawcą gór i ówczesnego taternictwa. Wzbudzał zainteresowanie ówczesnych elit literackich, artystycznych i naukowych. Jak powiada Jacek Kolbuszewski – reprezentował te koncepcje sztuki ludowej, które dziś nazywa się folklorem w czystej postaci.

Był mistrzem małych form narracyjnych, improwizacji zarówno słownej jak i muzycznej, wpisując się w okres „Młodej Polski Tatrzańskiej” a melodie grane przez niego na złóbcokach nazywane są sabałowymi nutami. Pochowany został na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem.

Dr Wiesław Wójcik przybliżył także moment śmierci Sabały, wokół której narosło wiele kontrowersji. 

Na Wieczór zaprosili organizatorzy: Miasto Zakopane, Zakopiańskie Centrum Kultury, Centrum Kultury Rodzimej w willi Czerwony Dwór.

Opracowanie MW

zdjęcia PP

(PP)