Helena Garcia, z domu Ciecka, urodziła się w Busku Zdroju. Jako 14-letnia dziewczynka w 1941 roku została wywieziona na przymusowe roboty do Niemiec. Została osadzona w obozie w Lipsku, gdzie pracowała w fabryce zbrojeniowej. W obozie poznała młodego Holendra Manuela Garcię, za którego po wojnie wyszła za mąż i zamieszkała wraz z nim w Holandii. Ojczyznę odwiedzała wielokrotnie, bywała też w Zakopanem i pokochała nasze miasto.
Kiedy 13 grudnia 1981 roku wprowadzono w Polsce stan wojenny, Pani Helena Garcia z rodziną i przyjaciółmi zorganizowała pomoc materialną dla polskich rodzin. Już 18 kwietnia 1982 roku pojawiła się w Zakopanem w Parafii Najświętszej Rodziny u księdza Dziekana Władysława Curzydły z pierwszym, 25- tonowym transportem darów dla mieszkańców naszego miasta. W tym ładunku znajdowały się także specjalne zabawki i sprzęt do rehabilitacji dzieci z upośledzeniem umysłowym, który pozwolił na uruchomienie jesienią 1982 roku pierwszego, przedszkolnego oddziału, projektowanego przez zakopiańską wspólnotę Ośrodka Rehabilitacyjno-Wychowawczego.
Dla zorganizowania tak wielkiej pomocy Państwo Manuel i Helena Garcia założyli Społeczny Komitet w swojej gminie położonej na przedmieściach Bredy. Komitet ten przyjął nazwę "Nieuw Ginneken - Helpt Kinderen in Zakopane - Polen" i został zarejestrowany w agendach ONZ jako organizacja pomocy socjalnej non profit.
W kolejnych, niezwykle starannie przygotowanych transportach, które docierały do parafii Najświętszej Rodziny w Zakopanem, była odzież, żywność, lekarstwa, odżywki oraz zabawki i sprzęt rehabilitacyjny. W ciągu dziesięciu lat dotarło do Zakopanego 11 takich transportów, w większości pilotowanych i prowadzonych osobiście przez Panią Helenę. Stopniowo pomoc została ukierunkowana na upośledzone dzieci i ich rodziny z Podhala. Na prośbę rodzin z Zakopanego pomoc docierała również do Domu Pomocy Społecznej w Białce Tatrzańskiej.
Celem głównym dla Komitetu stała się budowa Ośrodka Rehabilitacyjno-Wychowawczego, a następnie Warsztatów Terapii Zajęciowej w Zakopanem jako zupełnie nowej w Polsce formy placówek dla osób z głębszym upośledzeniem umysłowym i towarzyszącymi niepełnosprawnościami.
W pierwszym okresie tworzenia tych placówek przez powstałe w Zakopanem Stowarzyszenie Rodziców, pomoc zorganizowana przez Państwa Helenę i Manuela Garcia była po prostu bezcenna. W latach trwającego jeszcze stanu wojennego w transportach docierały nieosiągalne na polskim rynku materiały budowlane: flizy, farby, tapety i wykładziny, ale także elementy wyposażenia: meble, sprzęt kuchenny, urządzenia rehabilitacyjne i medyczne, specjalne zabawki i pomoce szkolne.
Dzięki Komitetowi zebrano wśród mieszkańców gminy Ginneken pieniądze, które pozwoliły na wybudowanie jednej kondygnacji budynku warsztatów, zamontowanie windy, a także nabycie znacznej części terenu przeznaczonego na planowaną budowę Domu Mieszkalnego dla osób upośledzonych, tracących naturalne oparcie w rodzinie. Starania Komitetu doprowadziły do przekazania z Holandii łącznie pięciu używanych samochodów służących do dowożenia dzieci do Ośrodka, dzięki czemu mogły one uczestniczyć w kompleksowych zajęciach rehabilitacyjno- edukacyjno- opiekuńczych bez odrywania ich od rodzin. Ten niewielki, prywatny Komitet wspierał także wiele innych inicjatyw społecznych w Zakopanem.
Dzięki nawiązaniu kontaktu ze Szpitalem Klinicznym Kardiochirurgii Dziecięcej "De Klokenberg" w Bredzie, wyposażono sale operacyjne Dziecięcego Szpitala Ortopedycznego w Zakopanem na Bystrem w nowoczesny sprzęt medyczny i monitoring, umożliwiający skomplikowane operacje kręgosłupa.
Między innymi przekazano także samochód dla Domu Pomocy Społecznej w Białce Tatrzańskiej
Nie sposób w skrócie opisać ogromu poświęcenia, wielkiego trudu i ofiarnej miłości do niepełnosprawnych dzieci, okazywanej przez Państwo Helenę i Manuela Garcię oraz osób skupionych w Komitecie "Nieuw Ginneken Helpt Kinderen in Zakopane". Ten mały Komitet został zarejestrowany przez ONZ na liście organizacji społecznych rozwiązujących problemy socjalne w przeobrażającej się Europie Środkowej. Ujęto go również na liście stowarzyszeń Międzynarodowej Ligi Stowarzyszeń na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym w Brukseli.
Komitet "Nieuw Ginneken Helpt Kinderen in Zakopane" przetrwał dwadzieścia lat, dłużej niż podpisany układ partnerski między miastem Zakopane i Gminą Neuw Ginneken. Na jego dalszą działalność nie pozwalały już siły jego Założycieli, a także zmiany administracyjne w Holandii, które spowodowały wchłonięcie przez Miasto Breda gminy Nieuw Ginneken i zakończenie partnerstwa tej Gminy z Miastem Zakopane.
Pomimo rozwiązania Komitetu Państwo Helena i Manuel Garcia nadal wszelkimi sposobami wspierali działalność wspólnoty rodzin osób z upośledzeniem umysłowym. Wspierali również realizację misji Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Zakopanem, prowadzącej do całościowego i systemowego rozwiązania problemu społecznego, umożliwiającego osobom z upośledzeniem mieszkanie oraz aktywne uczestnictwo w życiu swojej lokalnej społeczności.
Projektowana od 1995 roku budowa Domu Mieszkalnego dla osób z upośledzeniem, tracących naturalne oparcie w rodzinie, stanowiącego nowoczesną, humanitarną alternatywę dla domów pomocy społecznej, stała się dla Państwa Garcia sprawą nieomal równorzędną do problemów ich własnej rodziny.
W sposób znaczący wspomogli finansowo konieczny wykup działek, niezbędnych dla budowy Domu. Pani Helena przekazała na ten cel całe, otrzymane po wielu latach starań, odszkodowanie wojenne za pracę przymusową na terenie Niemiec.
Bezpośrednio przed śmiercią męża Pani Heleny, Państwo Garcia sporządzili testament, wydzielając w nim dla dzieci z upośledzeniem umysłowym z Zakopanego część równą części przewidzianej dla każdej z ich córek. Po stracie męża Pani Helena nadal kontynuuje swoją macierzyńską opiekę, zakładając w roku 2011 w Holandii prywatną fundację, przeznaczoną na budowę Domu Mieszkalnego dla osób niepełnosprawnych w Zakopanem.
Państwo Garcia zostali odznaczeni Srebrnym Medalem za Zasługi dla Miasta Zakopane. Z ich inicjatywy podpisano wieloletnią umowę partnerską pomiędzy Zakopanem a Gminą Nieuw Ginneken. Byli ambasadorami naszego miasta niezwykle skutecznymi, a Pani Helena nadal realizuje misję miłości bliźniego, pomagając potrzebującym.
W tym roku mija 30. rocznica zorganizowania przez Panią Helenę Garcię pierwszej pomocy humanitarnej dla mieszkańców Zakopanego. Należy przypomnieć, że w roku 1982 w Polsce obowiązywał stan wojenny, komunistyczny rząd PRL prowadził działania przeciwko własnemu Narodowi. W obronie ideałów Solidarności ginęli ludzie, a tysiące działaczy Solidarności zamknięto w więzieniach. Strajki były brutalnie tłumione, ludzie zwalniani z pracy, wiele rodzin zostało pozbawionych środków do życia. Tak było też w Zakopanem.
Trzeba było wiele odwagi, determinacji miłości i wiary, aby to zło, które się działo, dobrem zwyciężać. To zgodnie z tym, co mówił kapelan Solidarności błogosławiony ks. Jerzy Popiełuszko, czynili Państwo Helena i Manuel Garcia. Był to początek trzydziestoletniej, niezwykle ofiarnej i owocnej działalności na rzecz mieszkańców naszego miasta, a w szczególności na rzecz osób z upośledzeniem umysłowym i ich rodzin.
Fot. Regina Watycha
(EM)