Witold Henryk Paryski | Zakopane - oficjalny serwis internetowy

Data publikacji: 08.07.2008

(ur. 10 IX 1909, Pitsburgh, USA), taternik alpinista, naukowiec, pisarz.
Syn polskich emigrantów w Ameryce, w 1922 wraz z rodziną przyjechał do Zakopanego i tu osiadł na stałe. Zdał maturę w zakopiańskim gimnazjum, następnie studiował na Wydz. Lekarskim UJ. Od 1925 uprawiał taternictwo i dokonał wielu pierwszych wejść w Tatrach, był też uczestnikiem II polskiej wyprawy w Andy (1936-37), gdzie ustanowił polski rekord samotnego wejścia (6630 m.). W latach 1938-39 uczestniczył też w wyprawie do Ameryki Środkowej. Od 1928 ratownik TOPR, w latach 1945-46 kierownik Pogotowia, od 1948 przewodnik tatrzański I klasy, od 1950 instruktor przewodnictwa. Od 1929 zajmuje się naukowo Tatrami i Podtatrzem, prowadząc badania w dziedzinie historii, nazewnictwa geograficznego, bibliografii. Jest posiadaczem największego prywatnego archiwum z tych dziedzin, w formie kartoteki, opracował też szczegółową bibliografię Tatr i Podtatrza. Zajmuje się również andynistyką. Działał w zarządach organizacji turystycznych i alpinistycznych, m.in. PTT i KW. Współtwórca (1983) i pierwszy przewodniczący (później członek honorowy) towarzystwa Ochrony Tatr. Członek honorowy Koła Przewodników Tatrzańskich w Zakopanem i Gliwicach. Radny Miejskiej Rady Narodowej w Zakopanem w latach 1973-1975, przewodniczący Miejskiego Komitetu FJN (1972-75) i członek Rady Naukowej Rejonu Tatrzańskiego. Redaktor czasopism taternickich "Krzesanicy" (1933) i "Taternika" (1947-1949, 1956, 1960-63), tłumacz polskiej literatury naukowej na język angielski. Publikował w licznych czasopismach fachowych, m.in. "Onomastica", "Wierchy", "Taternik", "Rocznik Podhalański", jest autorem wielu życiorysów w Polskim Słowniku Biograficznym Wielkiej Encyklopedii Powszechnej. Autor licznych książek m.in. przewodnika Tatry Wysokie, t. 1-25 (1951-1988), współautor (wraz z żoną) Wielkiej Encyklopedii Tatrzańskiej (1995). Wraz z żoną zrealizował cykl programów telewizyjnych Encyklopedia Tatrzańska (1971, 1986-87). Za swą pracę pisarską otrzymał w 1988 literacką nagrodę Zakopanego, a 13 XII 1993 Honorowe Obywatelstwo Gminy Tatrzańskiej w Zakopanem.
(źródło: Lidia Długołęcka-Pinkwart Maciej Pinkwart Zakopane od A do Z, Warszawa 1994; Zofia Radwańska-Paryska Witold Henryk Paryski Wielka Encyklopedia Tatrzańska, Poronin 1995; Nowa encyklopedia powszechna PWN, t.4 M.-P, Warszawa 1998)

- - - -	PM2.5	PM10
ul. Sienkiewicza	-	40.3
Czujniki o mniejszej dokładności:
Kamieniec	60.08	75.1
Józefa Piłsudskiego	28.91	39.53
Tytusa Chałubińskiego	3.65	5.06
Zofii i Witolda Paryskich	12.28	17.11
Kuźnice	3.1	4.19
Szkoła Podstawowa w Kościelisku	-	-