(ur. 27 XI 1875, Poręba Wielka, zm. 14 V 1930, Kraków), pisarz, publicysta, działacz podhalański.
Właściwie Franciszek Ksawery Smaciarz (Szmaciarz), w 1898 nazwisko zmienione na Smreczyński. Pochodził z rodziny ubogich górali gorczańskich. Uczęszczał do Gimnazjum św. Jacka w Krakowie. Dojrzały debiut literacki nastąpił w 1897 opublikowaniem w Warszawie tomiku Nowel. Wielką sławę przyniosły mu powieści Komornicy (1900) i W roztokach (t. 1-2, 1903). Był jednym z nielicznych pisarzy, który wyszedł ze wsi i pozostał jej wierny do ostatnich dni. Pisarstwem swoim reprezentował głęboki humanizm i przejęcie się troskami szarego człowieka. Uczestniczył w życiu społecznym i kulturalnym Podhala, był jednym z czołowych działaczy podhalańskiego ruchu regionalnego (od 1911) i Związku Podhalan, często przebywał w Zakopanem. Był jednym z inicjatorów powstania Drużyn Podhalańskich (1913-1914). Jego Wskazania dla synów Podhala, wygłoszone na zjeździe w 1922, były często publikowane i wciąż są aktualnym programem Związku Podhalan. W czasie I wojny światowej służył w Legionach Polskich, w 4 pp. Owocem służby wojskowej był pamiętnik Drogą Czwartaków. Od Ostrowca na Litwę Od 1918 interesował się problemami Spisza, uczestniczył w przygotowaniach do plebiscytu spisko-orawskiego. W 1927 przyznano mu tytuł Honorowego
Obywatela Zakopanego, na kilkanaście dni przed śmiercią otrzymał nagrodę literacką Warszawy, pośmiertnie odznaczony Krzyżem Niepodległości. (1916).
(źródło: Lidia Długołęcka-Pinkwart Maciej Pinkwart Zakopane od A do Z, Warszawa 1994; Zofia Radwańska-Paryska Witold Henryk Paryski Wielka Encyklopedia Tatrzańska, Poronin 1995; Janusz Zdebski Stary cmentarz w Zakopanem. Przewodnik biograficzny, Warszawa 1986; Polski Słownik Biograficzny, t. XXIV, Kraków 1979 (Józef Dużyk); Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, t. 2, N-Z, Warszawa 1984; Nowa encyklopedia powszechna PWN, t. 4, M-P. Warszawa 1997).
Fot. archiwum Muzeum Tatrzańskiego